Mulching, een boost voor je bodem!
Een van de beste manieren om een goede bodem in je (moes)tuin te krijgen is mulchen. Bij mulchen bedek je de bodem rondom planten en struiken met organisch materiaal, zoals bladeren, hooi of stro. Mulchen heeft drie grote voordelen: je houdt de bodem luchtig, hij is beschermd tegen weer en wind en het is goed voor het bodemleven.
De meeste planten houden van een luchtige bodem, omdat de wortels zich hier veel beter ontwikkelen dan in een compacte of erg natte bodem. Hoe beter de wortels zich kunnen ontwikkelen, hoe meer voeding een plant kan opnemen en hoe groter en sterker hij wordt. Bovendien staat de plant dan ook steviger.
Mulchen helpt om een luchtige bodem te krijgen. Doordat de kale bodem wordt bedekt, zal hij minder snel dichtslaan. Dit werkt vooral goed bij kleibodems, want als regen op klei valt, spat deze omhoog en valt weer neer. Hierdoor ontstaat er een harde kleilaag. Als er een laag mulch op de bodem ligt, dan valt de regen eerst op de mulchlaag en sijpelt vandaar naar beneden.
Wind en zon zijn de belangrijkste redenen dat de grond uitdroogt. Door te mulchen droogt de bodem minder snel uit, omdat de zon niet rechtstreeks op de bodem kan schijnen en de wind niet rechtstreeks over de bodem waait.
Een laatste positief gevolg van mulchen, is dat er volop organismen in de bodem leven die dit materiaal graag eten. Deze organismen graven allerlei gangen om bij dit organisch materiaal te komen. Gevolg is dat de bodem nog luchtiger wordt. Je kunt de bodem van je tuin echt een boost geven als je het mulchen combineert met het verspreiden van een compost die rijk is aan micro-organismen.
Laatst was ik bij een workshop die was georganiseerd door ECOstyle, een bedrijf dat zich specialiseert in natuurlijke en ecologisch verantwoorde producten. Het is goed om je kennis te verbreden en mede-hoveniers te ontmoeten en bovendien was ik best trots dat ECOstyle mij had uitgenodigd, ondanks dat we nog maar kort met elkaar zaken doen.
Eén van mijn vragen was: welke struiken gedijen het beste op de kleigrond? Tot voor kort was het zo dat je op kleigrond geen struiken moet zetten die echt van een zure grond houden zoals brem, rhodondendron en blauwe bes.
Maar met de huidige extreme weersomstandigheden zie je dat struiken die een voorkeur hebben voor zand, maar ook wel groeien op klei, het moeilijk krijgen. De laatste tijd kom ik opvallend veel taxussen tegen die het moeilijk hebben. Hevige regens afgewisseld met hitte en droogte maken de klei compact en daar houden struiken zoals de taxus niet van.
Overigens wordt compactheid van de grond ook aangemoedigd door te ‘net’ tuinieren — maar dat is het onderwerp van mijn volgende blog. Net tuinieren of niet, compactheid kan worden opgelost door het verrijken van het bodemleven. Dat doe je door op gezette tijden compost aan de struiken te geven en daarnaast ook andere bodemverbeterende mineralen en bacterieën.
Maar minstens zo belangrijk is: accepteer grenzen. Kijk naar wat voor bodem je hebt en laat dat leidend zijn voor de keuze wat je in je tuin plant. Heb je een kleibodem? De volgende struiken staan graag in de klei en kunnen goed tegen een compacte bodem:
- haagbeuk
- ribes
- sierappel
- vlinderstruik
Eind maart heb ik het grasveld van mijn broer geverticuteerd met mijn nieuwe machine. Ik was trots op het resultaat maar zijn vrouw reageerde nogal geschrokken. Het zag er inderdaad uit als een omgeploegde akker, maar ik heb haar verzekerd dat het helemaal goed zou komen.
Vandaag was mijn moeder’s verjaardag en toen ze binnenkwamen, voelde ik toch een lichte ongerustheid. Maar broer en schoonzus straalden — omdat ze mij zagen natuurlijk, maar ook omdat ze zo blij waren met hun gazon: een stuk vlakker en groener dan eerste. De buren kwamen zelfs langs om te vragen wie hun tuin zo mooi had gemaakt. Hieronder het resultaat:
Vlinderstruiken zijn eigenlijk fantastisch. Van een onopvallende plant vol rustige, langwerpige bladeren veranderen ze elke zomer weer in een soort vuurwerk van paarsige bloementrossen, die nog heerlijk geuren ook. En dat vinden de vlinders en bijen — ijverig grazen ze trossen af, blij met zo’n heerlijk buffet.
Nu in maart is de vlinderstruik in mijn tuin in Lelystad (Buddleja is de Latijnse naam) echter nog een slordige bos takken. Maar niet lang meer: om onze vlinderstruik mooi compact te houden, snoeien we ze nu. En dat gaat nogal rigoureus: tot aan de grond knippen en zagen tot er slechts een bescheiden stronkje overblijft. Maar dat stronkje zal weer weer voor vlinder-vuurwerk zorgen in de zomer.
De oplossing: stapstenen. Iedereen heeft wel losse tegels of bakstenen ergens in een hoekje liggen. En als u ze niet heeft, dan hebben de buren ze wel. En natuurlijk verkopen tuincentra ze in alle maten en materialen, van natuursteen tot keramiek.
Het is even sjouwen maar het is wel de moeite waar want harde, aangestampte grond brengt allerlei problemen met zich mee: het water blijft erop staan in plassen en zakt niet goed naar beneden. Dat creëert twee problemen voor een plant:
- waar de stengel de grond in gaat, is het te nat.
- de wortels kunnen zich niet goed ontwikkelen. Elke dag sterven haarwortels af en worden opnieuw bijgemaakt: maar die nieuwe, dunne wortels groeien goed alleen als de grond luchtig is.
Stapstenen voorkomen beide problemen en ze zijn nog decoratief ook. Leg ze een flinke stap uit elkaar: niet zo dicht tegen elkaar dat je er weer een paadje bij hebt, maar ook niet zo ver uit elkaar dat je echt moet springen. Gebruik nooit hout, want dat wordt glad als het nat is. Een stapsteen hier en een stapsteen daar en zo zijn mensen en planten tevreden.